Gdy złapie Cię biegunka wszelkie inne sprawy schodzą na plan dalszy, bo problem należy rozwiązać jak najszybciej. Skuteczne leczenie biegunki na ogół wiąże się z działaniami niepożądanymi tych skutecznych leków, natomiast środki działające mniej inwazyjnie i powodujące mniej tzw. skutków ubocznych często okazują się mało praktyczne.
Najczęściej mamy do czynienia z biegunkami infekcyjnymi, które możemy podzielić na: biegunki pochodzenia wirusowego, biegunki pochodzenia bakteryjnego, biegunki u dzieci podróżujących, biegunki pochodzenia pasożytniczego oraz bakteryjne zatrucia pokarmowe. Zanim przystąpimy do samodzielnego leczenia biegunki warto ją wstępnie zdiagnozować i określić czy problem nie jest przypadkiem poważniejszy niż na mam się na pozór wydaje. Jak zawsze należy zachować jak najdalej posuniętą ostrożność w ocenie symptomów i niebezpieczeństwa dla naszego zdrowia, ale z drugiej strony nie zachęcamy też by z mało groźnym zatruciem pokarmowym biec od razu do specjalisty.
Właściwe diagnozowanie objawów biegunki
Poniżej przygotowaliśmy tabelkę, która ułatwi podjęcie właściwej decyzji.
Objawy | Postępowanie |
Występujące oprócz biegunki: wymioty, krew lub śluz w kale | Zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu |
Występujące oprócz biegunki : gorączka, dreszcze, złe samopoczucie | Zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu natychmiast |
Biegunka występująca po zjedzeniu grzybów | Zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu natychmiast |
Powtarzające się przez dłuższy czas biegunki lub biegunki występujące naprzemiennie z zaparciami. Długotrwała biegunka. | Zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu |
Nagła biegunka po spożyciu konkretnej potrawy | Jeżeli biegunce nie towarzyszą opisane wcześniej objawy można ją leczyć samodzielnie |
Szczególną ostrożność należy zachować jednak w przypadku osób starszych i dzieci, które w odróżnieniu od dorosłych dużo szybciej mogą ulec odwodnieniu, często będącego skutkiem biegunki.
Leczenie biegunki
Biegunkę wywołaną popularnym zatruciem pokarmowym możemy leczyć albo lekami absorbującymi substancje niepożądane (ale niestety także te pożądane, o czym napiszemy potem), albo poprzez leki spowalniające pracę jelit, a tym samym łagodzące biegunkę, albo wreszcie poprzez zdławienie problemu w zarodku czyli likwidację bakterii, które spowodowały nam tę rewolucję w układzie pokarmowym.
Poniżej przygotowaliśmy tabelkę określającą wszystkie te typy kuracji i wiążące się z nimi skutki oraz niedogodności.
Substancja i leki | Wady i zalety preparatów |
Substancja czynna: loperamid
Leki: Laremid, Stoperan, Imodium |
Laremid
Zalety: prawie natychmiastowe powstrzymanie objawów biegunki. Początek działania przeciwbiegunkowego substancji czynnej – loperamidu obserwuje się w ciągu jednej godziny od podania pojedynczej dawki 4 mg. Lek można przyjmować także z innymi lekami, bo podczas badań klinicznych nie zauważono by loperamid blokował czy zmieniał działanie innych leków. Wady: leczenie loperamidem to w rzeczywistości pozorne rozwiązanie problemu polegające na spowolnieniu ruchów perystaltycznych jelit. Toksyny zostają zatem nadal w organizmie, ale pacjent czuje się lepiej, bo nie musi już tak często odwiedzać toalety. |
Substancja czynna: węgiel leczniczy
Leki: Carbo active, carbo medicinalis |
Carbo active
Zalety: węgiel absorbuje substancje niepożądane dla organizmu, głównie te, które wywołały biegunkę czyli toksyny wraz organizmami, które je wyprodukowały (bakterie, wirusy). Wady: konieczne jest jednorazowe zażycie dość dużej ilości 10 – 20 tabletek 3-4 razy dziennie, co oznacza, że aby się zabezpieczyć przed biegunką należy w podróż zabrać ze sobą kilka opakowań tego preparatu. Działanie jest też wolniejsze niż w przypadku loperamidu i biegunka często nie ustępuje po zażyciu pierwszej dawki leku. Wadą jest również to, że węgla praktycznie nie można przyjmować jeżeli stosuje się inne leki (np. na nadciśnienie) bo węgiel łączy się nie tylko z toksynami, ale także z substancjami czynnymi leków znosząc ich działanie. Pamiętać też trzeba, że dawki węgla leczniczego (aktywowanego) powyżej 17 tabletek na dobę mogą być ryzykowne dla diabetyków, bo zawierają sacharozę. |
Substancja czynna: diosmektyt (glinokrzemian)
Leki: Smecta |
smecta
Zalety: preparat ochrania błonę śluzową przewodu pokarmowego pochłaniając przy tym toksyny. Dzięki działaniu ochronnemu układ pokarmowy jest mniej drażniony przez substancje powodujące biegunkę i wychodzi z choroby mniej „pokrzywdzony” niż przy kuracji innymi lekami. Smecta może być brana przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, ponieważ substancja nie przenika do jelit i do organizmu dziecka. Wady: Wolniejsze działanie niż w przypadku loperamidu. |
Substancja czynna: nifuroksazyd (nifuroxazidum)
Lek: Endiex, Nifuroksazyd |
Endiex
Zalety: działa na przyczynę biegunki, to znaczy zabija niekorzystne dla organizmu bakterie. Nie wpływa przy tym na naturalną florę bakteryjną w przewodzie pokarmowym. Wady: działanie przeciwbiegunkowe leku Endiex lub Nifuroksazyd rozpoczyna się zazwyczaj dopiero w ciągu 2 dni od rozpoczęcia leczenia. |